Dün pozitif bir görüntüyle kapatan ABD borsaları

*Yeşil ok olumluyu kırmızı ok olumsuzu göstermektedir.

Dün pozitif bir görüntüyle kapatan ABD borsalarını Asya’nın takip edemediğini izliyoruz. Asya’da bu sabah ana endekslerde yaşanan satış ABD vadelilerini de etkilemiş gözüküyor. Ancak vadelilerdeki kayıplar %0,2 – %0,3 gibi sınırlı sayılabilecek düzeyde. Bu hafta ABD’de gerçekleştirilecek tahvil ihaleleri beklenirken, bugün Fed Başkanı Jerome Powell ile ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’in TSİ 19:00’daki sunumları öncesinde baskı sınırlı kalmaya devam edebilir ki ABD on yıllık tahvil faizinin %1,70’in altındaki hareketi sürüyor. Ayrıca, Biden yönetimin 3 trilyon dolarlık yeni bir uzun vadeli paket hazırlığında olduğu çıkan haberler arasında. TL varlıklar ise iç dinamiklerle yurtdışından belirgin şekilde ayrışırken, dün %9,79 oranında düşüş kaydeden ve 1.379 seviyesinden kapatan BIST100 endeksinde çoğu hisse tabandan kapattı. Şu aşamada dünkü agresif satışların etkisi bugüne taşınabilir. Orta vadeli ortalamalarının altına inen endekste 200 günlük basit hareketli ortalama 1.285 – 1.290 bölgesinden geçiyor. Burası aynı zamanda aralık ayında yükselişe başlanılan yer.

MAKROEKONOMİ

Bugün küresel merkez bankaları yetkililerinin konuşmaları ağırlıklı bir gündeyiz, Fed Başkanı Powell ve Hazine Bakanı Yellen’in bugün Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi’ndeki sunumları beklenmekte ve pandemi kısıtlamalarına yönelik haber akışı ise Avrupa tarafında belirleyici oluyor. ABD 10 yıllıkların faizi, tahvil ihaleleri öncesi %1,70 seviyesinin altındaki seyrini sürdürüyor. ECB son toplantısında vurguladığı üzere yükselen tahvil faizleri karşısında tahvil alımlarını hızlandırmaya başladı.

AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen aşının ABD’de %79 oranında etkili olduğu gözlenirken, İngiltere’de, üçüncü dalga korkusuyla yurt dışı seyahat kısıtlamalarının temmuza kadar uzatılacağı belirtilmekte ve Almanya, mutasyon özellikli virüs kaynaklı olarak uyguladığı kısıtlayıcı tedbirleri 18 Nisan’a kadar uzattı. ABD’de olumsuz hava koşulları veriler üzerinde etkili oldu, şubat ayına ilişkin Chicago Fed ulusal aktivite endeksi 0,75’ten -1,09 seviyesine geriledi, ayrıca şubat ayı ikinci el konut satışları aylık bazda -%6,6 oranında beklentilerin üzerinde düşüş sergiledi.
Fed Başkanı Jerome Powell’ın, Bank for International Settlements (BIS) tarafından düzenlenen etkinlikteki konuşması takip edildi. Powell, şu anda var olan mevcut dijital paraların daha çok spekülasyon amaçlı olduğunu belirtti. Dijital parada Fed’in öncü olmak gibi bir hedefi olmadığını belirtirken, daha önceki konuşmalarına benzer şekilde Kongre’yi işaret etti ve bu konuda Kongre onayı gerektiğini vurguladı.

Yurt dışı tarafta bugün veri takvimine bakıldığında,

ABD tarafında, TSİ 19’da Fed Başkanı Jerome Powell’ın, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi’nde Koronavirüs Yardım ve Ekonomik Güvenlik Yasası için düzenlenen oturumdaki konuşması takip edilecek. Ayrıca TSİ 17’de mart ayına ilişkin Dallas Fed imalat sanayi aktivite endeksi verisi takip edilecek. Bunun yanında, TSİ 17’de şubat ayına ilişkin yeni konut satışlarının aylık bazda -%6,5 oranında gerilemesi bekleniyor. Öte yandan, TSİ 16’da ve TSİ 23.20’de St. Louis Fed Başkanı James Bullard’ın, TSİ 21.45’te New York Fed Başkanı John Williams’ın ve TSİ 22.45’te Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lael Brainard’ın konuşmaları takip edilecek.

Avrupa tarafında ise, TSİ 14.50’de BoE Başkanı Andrew Bailey’in konuşması izlenecek.

Yurt içinde bugün Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Ekonomi Reformları paketi takvimi ve eylem planının açıklanması bekleniyor. Ayrıca Hazine ihaleleri izlenecek.

Perşembe günü açıklanacak rezervleri önceden tahmin edebiliyoruz.

TCMB Analitik bilanço verilerine göre 19 Mart haftasında toplam brüt ve net rezervin arttığını hesaplamaktayız. TCMB Analitik Bilanço verisine göre 19 Mart haftasında TCMB dış varlıkları 1,5 milyar USD arttı. Bunun neticesinde toplam rezervin 93,1 milyar USD seviyesine yükseldiğini tahmin ediyoruz. Bankaların TCMB’de tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 1,2 milyar USD azaldı. Toplam rezervdeki değişimden bankaların TCMB’de tuttukları döviz mevduatı çıkardığımızda net rezervdeki değişime yaklaşık ulaşıyoruz. Buna göre net uluslararası rezervin 11 milyar USD seviyesinden 13,6 milyar USD seviyesine yükseldiğini öngörmekteyiz. Rezervlere geçen hafta özellikle BİST swap hacmindeki 4,6 milyar USD artış katkı verdi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı şubat ayında aylık bazda %5,5 artarak 538 bin kişiye yükselirken, geçtiğimiz seneye göre %69 düşük kaldı. Küresel ölçekte aşılama sürecinin devam etmesiyle önümüzdeki dönemde beklentiler uluslararası hareketliliğin artacağı yönünde fakat salgın öncesi rakamlara kısa vadede gelmesi beklenmemekte. Bununla ilgili olarak DHMİ’nin yolcu tahminlerine baktığımızda ise 2021 yılı sonunda 57,8 milyon dış hat yolcusu beklenmekte ki salgın öncesi 2019 senesinde dış hat yolcu sayısı 108,7 milyon kişiydi. 2022 yılında dış hat yolcusunun 86,5 milyon kişiye ulaşması ve 2023’de ise 102,3 milyon kişiye yükselmesi öngörülmekte, dolayısıyla projeksiyonlara göre salgın öncesi döneme en azından 2023 yılına kadar belirgin yaklaşılmayacağı görülüyor.

2020 yılında işsizlik oranı, işsiz sayısındaki yıllık 408 bin kişilik azalışla birlikte 2019 yılındaki %13,7 seviyesinden %13,2’ye geriledi. 2020 yılında istihdamın hizmet ve tarım sektörü ağırlıklı olmak üzere yıllık 1,27 milyon kişi azalmasıyla birlikte işgücü (işsiz+istihdam) 1,68 milyon kişi azaldı, istihdam oranı da %42,8 ile veri setinin uzandığı 2014’ten bu yana en düşük seviyeye geriledi. Tarım dışı işsizlik oranı da 0,7 puan azalışla %15,3, 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı yıllık 0,1 puan azalarak %25,3 gerçekleşti.

Pandemi yılı olan 2020’nin istihdam ve işsizlik oranı üzerinde farklı yansımaları oldu. Hükümet’in uygulamaya koyduğu kısa çalışma ödeneği, işçi çıkarma yasağı gibi tedbirler ve iş gücüne katılım oranındaki dalgalanma ve ekonomik aktivitedeki performans işsizlik oranları üzerinde geride bıraktığımız yıl belirleyici oldu.

İnşaat sektörü istihdamı son dönemde hız kesse de finansal koşulların desteğiyle sert artış sergileyen konut satışlarından geçen sene güçlü bir şekilde yararlandı. İhracatımızın güçlü bir toparlanma eğilimine girmesi sanayi üretimi kanalıyla sanayi istihdamını destekledi. Hizmet sektörü ise kısıtlamalar ve turizmdeki zayıflıkla baskı altında kaldı. Tarım sektörü ise 2019 yılı ortalamasının altında kaldı.

2020 yılında sanayide istihdam edilenlerin toplam istihdam içerisindeki payı, 2014 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıkarken, inşaat sektöründe istihdam edilenlerin payı da 2019 yılına göre iyileşti, buna karşın tarım ve hizmet sektörlerinin istihdamdaki payı azaldı. İstihdam yıllık olarak, tarım sektöründe 381 bin azaldı, sanayi sektörünün alt kalemlerinden madencilik ve elektrik gaz sektöründeki yıllık sınırlı istihdam artışına karşın imalat sanayindeki istihdam kaybıyla sanayi sektöründe 64 bin ve inşaat sektöründe 12 bin istihdam kaybı görüldü. Hizmet sektöründeki 812 bin kişilik istihdam kaybına, başta toptan ve perakende ticaret, ulaştırma ve depolama, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerindeki istihdam azalışı neden oldu. Hizmet sektörünün alt kalemlerinde sadece finans ve sigorta faaliyetleri, bilgi ve iletişim ile kamu yönetimi ve savunma faaliyet kollarının istihdamında yıllık artış görüldü.

Bölgesel sınıflandırma olarak incelediğimizde 26 bölgenin 23’ünün istihdamında yıllık azalış görüldü. TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis), TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) bölgelerinin istihdamında ağırlıklı tarım ve sanayi (inşaat dahil) istihdamı kaynaklı yıllık artış gözlendi ve TR22 (Balıkesir, Çanakkale) bölgesindeki istihdam ise sanayi (inşaat dahil) ve hizmet sektörünün istihdamındaki yıllık artış sonucu sabit kaldı. İşsizlik oranı en yüksek bölge %33,5 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) iken, işsizlik oranı en düşük bölge %6,6 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) oldu.

Dün Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) tarafından şubat ayı beyaz eşya üretim ve satış verileri yayınlandı. Şubat ayında üretimin üç aylık düşüşün ardından artışa geçtiği ve yurt içi satışların ardı ardına iki aydır aylık artış sergilediği gözlenmekte. Dış talebin ise zayıf seyrettiği gözlenmekte. TCMB’nin sıkılaştırma adımlarıyla kredi faizlerinin yükselmesi, BDDK’nın aralık ayında beyaz eşya ve elektrikli eşya satışlarında taksit sayısını azaltmasına ve salgınla mücadelede kısıtlayıcı tedbirlerin uygulanmasına karşın, beyaz eşya sektöründe yurt içi talep keskin bir şekilde yavaşlama sinyali vermiyor.

ŞİRKET HABERLERİ

Arçelik (ARCLK, Sınırlı Pozitif): Uluslararası derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s, Arçelik A.Ş.’nin “BB” olan uzun vadeli kredi notunu, “BB+”ye yükseltmiş, negatif olan görünümünü de “durağan” olarak revize etmiştir.

BİM (BIMAS, Sınırlı Pozitif): 22.03.2021 tarihinde BİMAŞ payları ile ilgili olarak 64,85 TL ortalama fiyattan 350.000 TL toplam nominal tutarlı (halka açık kısımdan) alış işlemi Merkez Bereket Gıda Sanayi Ve Ticaret AŞ tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu işlemle birlikte BİMAŞ sermayesindeki Şirket’in payları 22.03.2021 tarihi itibariyle %14,84 olmuştur.

Eczacıbaşı Yatırım Holding (ECZYT, Nötr): 22.03.2021 tarihinde EİS Eczacıbaşı İlaç, Sınai ve Finansal Yatırımlar Sanayi ve Ticaret A.Ş. (ECILC) payları ile ilgili olarak 6,28-6,44 TL fiyat aralığından 250bin TL toplam nominal tutarlı alış işlemi ortaklıkça gerçekleştirilmiştir. Bu işlemle birlikte EİS Eczacıbaşı İlaç, Sınai ve Finansal Yatırımlar Sanayi ve Ticaret A.Ş. sermayesindeki payımız 22.03.2021 tarihi itibarıyla %29,73 olmuştur.

DİĞER ŞİRKET HABERLERİ

Doğtaş Kelebek Mobilya (DGKLB, Sınırlı Pozitif): Şirket, 22 Mart 2021 tarihinde Borsa İstanbul’dan 70.000 TL nominal değerli Doğtaş Kelebek hissesi satın almıştır. Dün gerçekleştirilen işlem sunucunda Şirket’in sahip olduğu şirket paylarının nominal değeri 1.547.846 TL’ye ulaşmıştır. (Şirket sermayesine oranı % 0,0044).

Adese Alışveriş Merkezleri (ADESE): Şirketin, Konya İli Karatay İlçesinde yer alan ve faaliyetlerine son vermiş olduğu Kumköprü ve Sarnıç şubelerinin mülklerinin satın alınması için 19.03.2021 tarihinde Konya Karatay Belediyesi ile Satış Vaadi sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmeye göre, Kumköprü şubesinin mülkü için devir bedeli 4,7mn TL ; Sarnıç şubesinin mülkü için devir bedeli 3,2mn TL dir. Devir bedellerinin %25 ‘i peşin olarak ödenmiş olup; kalan bakiyeler 12 eşit taksitte ödenecektir.

RTA Laboratuvarları (RTALB): Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü (DMO) ile SARS- Cov-2(2019-nCov)RT-qPCR tanı kitinin temini hususunda akdedilen Sağlık Market Tıbbi Malzeme Çerçeve Anlaşması kapsamında, 16.11.2020 tarihinde verilen 500bin adet ürün siparişinin teslimatı dün itibarıyla tamamlanmıştır. Söz konusu anlaşma kapsamında teslimi gerçekleşen tanı kiti sayısı toplam 3mn’a ulaşmıştır.

FAİZ PİYASALARI

Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %17,64 seviyesinden %17,93 seviyesine yükseldi. TCMB toplamda piyasayı 322 milyar TL ile haftalık repo ihalelerinden karşılanacak şekilde fonladı ve tüm fonlama haftalık repo ihaleleriyle sağlandı. TCMB sadeleşme politikasıyla uyumlu olarak dün 44 milyar TL’lik (%19’dan, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı ve diğer kanallardan fonlama yapılmadı.

ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %1,72 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %1,66-%1,71 bandında hareketin ardından, %1,70 seviyesinden günü kapattı.

Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde yükselişler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta faizlerde 200 baz puan civarında yükselişler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta ise faizlerde 480 baz puana varan yükselişler görüldü.